Przyczyny zawału serca
Zawał serca polega na powstaniu martwicy mięśnia sercowego spowodowanej niedostateczną podażą lub zwiększonym zapotrzebowaniem komórek na tlen. Najczęściej zawał serca spowodowany jest pęknięciem niestabilnej blaszki miażdżycowej, ale może być także wynikiem skurczu tętnicy wieńcowej, utraty krwi, znacznego wzrostu czynności serca czy powikłaniem angioplastyki wieńcowej, lub pomostowania aortalno-wieńcowego.
Objawy choroby
Są to najczęściej:
- ból w klatce piersiowej, nasilający się przy wysiłku, niemający związku z oddechem ani pozycją ciała, często promieniujący do szyi, żuchwy, kończyny górnej, okolicy międzyłopatkowej czy nadbrzusza,
- duszność,
- nudności,
- zlewne poty,
- utrata przytomności,
- bóle brzucha,
- zatrzymanie krążenia.
Leczenie
W leczeniu ostrej fazy zawału serca najistotniejsze znaczenie ma czas. Pierwsze zmiany związane z martwicą pojawiają się w komórkach mięśnia serca już w 15 minut od momentu ustania napływu krwi. Im szybciej przepływ ten zostanie przywrócony, tym większe są szanse, że ognisko martwicy nie będzie rozległe, a pacjent uniknie groźnych powikłań zawału serca. Sposób leczenia zawału serca zależy od wielu czynników związanych z rozległością martwicy, ogólnym stanem zdrowia pacjenta, czasem od pojawienia się dolegliwości bólowych oraz dostępnością leczenia w danym szpitalu. Leczenie rewaskularyzacyjne może obejmować angioplastykę wieńcową, pomostowanie aortalno-wieńcowe lub leczenie fibrynolityczne. Farmakoterapia to przede wszystkim leki zmniejszające krzepliwość krwi, stabilizujące blaszkę miażdżycową i zmniejszające zapotrzebowanie mięśnia sercowego na tlen. Po ostrym okresie zawału serca równie intensywne jest dalsze leczenie. Obejmuje ono między innymi regularne stosowanie leków, takich jak kwas acetylosalicylowy, zmniejszających ryzyko kolejnych incydentów niedokrwienia. Ważnym etapem leczenia po zawale serca jest również rehabilitacja kardiologiczna, mająca na celu poprawę jakości życia, wydolności fizycznej oraz funkcjonowania pacjentów. Także modyfikacja stylu życia i wtórna prewencja z prawidłową kontrolą czynników ryzyka są nieodzownymi elementami leczenia po zawale serca.
ZAPAMIĘTAJ! Natychmiast po pojawieniu się pierwszych objawów zawału serca wezwij pogotowie ratunkowe. W leczeniu zawału serca bardzo ważny jest czas. Im szybciej zostaną podjęte działania, tym większe są szanse na wyleczenie.
Piśmiennictwo:
Thygesen K., Alpert JS, Jaffe AS, et al. Joint ESC/ACCF/AHA/WHF Task Force for the Universal Definition of Myocardial. Third universal definition of myocardial infarction. Eur Heart J 2012;33(20):2551-2567.
Hamm CW, Bassand JP, Agewall S., et al. ESC Guidelines for the management of acute coronary syndromes in patients presenting without persistent ST-segment elevation: The Task Force for the management of acute coronary syndromes (ACS) in patients presenting without persistent ST-segment elevation of the European Society of Cardiology (ESC). Eur Heart J. 2011;32:2999-3054.
Task Force on the management of ST-segment Steg PG, James SK, Atar D., et al. ESC Guidelines for the management of acute myocardial infarction in patients presenting with ST-segment elevation. Eur Heart J 2012;33:2569-2619.
Task Force on Myocardial Revascularization of the European Society of Cardiology (ESC) and the European Association for Cardio-Thoracic Surgery (EACTS); European Association for Percutaneous Cardiovascular Interventions (EAPCI), Wijns W., Kolh P., Danchin N., et al. Guidelines on myocardial revascularization. Eur Heart J. 2010;31:2501-2555.
dr n. med. Filip M. Szymański
